Những thay đổi quan trọng trong luật thuế tại Việt Nam, với các cập nhật mới nhất tính đến giữa năm 2025

Những thay đổi quan trọng trong luật thuế tại Việt Nam, với các cập nhật mới nhất tính đến giữa năm 2025

                                                                                                            Nguyễn Thị Kim Hương

1. Mở rộng và siết chặt VAT (Thuế Giá trị Gia tăng)

a) Luật VAT mới (Luật 48/2024/QH15 – hiệu lực từ 1/7/2025)

  • Xác định rõ hơn đối tượng nộp VAT từ hoạt động thương mại điện tử và nền tảng số do nhà cung cấp nước ngoài thực hiện. Các nền tảng (Shopee, Lazada, Tiki…) sẽ phải chịu trách nhiệm khấu trừ, kê khai và nộp thuế thay cho người bán nhỏ.
  • Giá trị thanh toán phi tiền mặt bắt buộc đối với các giao dịch muốn được khấu trừ VAT, kể cả dưới 20 triệu đồng, trừ một số ngoại lệ theo quy định.
  • Mức doanh thu ngưỡng miễn VAT dành cho hộ kinh doanh cá nhân được nâng từ 100 triệu lên 200 triệu đồng/năm, có hiệu lực từ 1/1/2026.

b) Điều chỉnh thuế suất VAT đối với một số nhóm hàng hóa

  • Một số mặt hàng từ không chịu thuế chuyển sang áp thuế 5% (phân bón, tàu cá đánh bắt xa bờ, máy móc chuyên dùng nông nghiệp...).
  • Các dịch vụ văn hóa, sự kiện, thể thao, điện ảnh, sản phẩm rừng sơ chế, đường và phụ phẩm đường... từ thuế 5% lên 10%.

c) Hoàn thuế mới

  • Xét hoàn VAT nếu doanh nghiệp chỉ sản xuất / cung cấp dịch vụ chịu thuế suất 5% và có số VAT đầu vào chưa khấu trừ từ 300 triệu đồng trở lên trong vòng 12 tháng hoặc 4 quý.

2. Thuế thu nhập doanh nghiệp (CIT)

a) Luật CIT mới (có hiệu lực từ 1/10/2025)

  • Bỏ danh sách ưu đãi quốc gia theo vùng công nghiệp; thay vào đó định hướng ưu đãi theo ngành nghề khuyến khích như AI, năng lượng xanh, R&D, bán dẫn...
  • Quy định chuyển sang đánh thuế lợi nhuận đầu tư ở nước ngoài theo thu nhập phát sinh (earned basis), kể cả chưa chuyển lợi nhuận về Việt Nam.
  • Mở rộng cho phép bù trừ lỗ giữa các loại thu nhập khác nhau (trừ lỗ từ chuyển nhượng bất động sản...).
  • Bổ sung các chi phí được khấu trừ như chi phí chuyển đổi số, các hoạt động ESG, đầu tư hạ tầng công cộng khi hợp tác cùng dự án...

3. Chuyển giá và quản lý thuế quan hệ liên kết

  • Sửa đổi Decree 132 ra Decree 20/2025/ND‑CP có hiệu lực từ 27/3/2025, áp dụng từ kỳ thuế 2024, với các điều chỉnh:
    • Rà soát lại định nghĩa “bên liên quan”, đặc biệt đối với các tổ chức tín dụng, chi nhánh, bộ phận.
    • Cơ chế xử lý phần lãi vay không được trừ sẽ áp dụng linh hoạt hơn hoặc còn lại theo nguyên tắc cũ nếu có giao dịch liên kết.
    • Cập nhật và yêu cầu chuẩn hồ sơ chuyển giá, báo cáo Country-by-Country (CbCR), cùng lịch trình tuân thủ chi tiết

4. Thuế tiêu thụ đặc biệt (SCT) và thuế tiêu dùng môi trường

a) Thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có cồn và đồ uống có đường

  • Quốc hội đã thông qua lộ trình tăng thuế đối với đồ uống có cồn từ 65% hiện tại lên 70% vào năm 2027, và lên 90% vào năm 2031 (giảm so với đề xuất ban đầu là 100%).
  • Áp thuế mới 8% từ 2027 và 10% từ 2028 đối với các đồ uống có đường vượt 5 g/100 ml.

b) Thuế bảo vệ môi trường

  • Tiếp tục giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu (xăng, dầu diesel, kerosene...) đến hết năm 2025. Ví dụ: xăng RON 95 giảm khoảng 1.000–2.000 đồng/lít.

5. Thuế với hoạt động thương mại điện tử / nhà cung cấp nước ngoài

  • Luật sửa đổi đã quy định rõ: các nhà cung cấp nước ngoài hoạt động qua thương mại điện tử không còn thuộc nhóm “không có cơ sở thường trú”; nền tảng số phải khai thuế thay cho người bán. Hiệu lực từ 1/1/2025 (hành vi kê khai, khấu trừ thuế) và VAT từ 1/7/2025.
  • Thuế VAT trên doanh thu nhà cung cấp nước ngoài áp mức 10% từ ngày này.

6. Thuế mã số cá nhân và hóa đơn điện tử

  • Từ 1/7/2025, mã số cá nhân (12 chữ số trên CMND/Căn cước) thay thế mã số thuế cho việc kê khai, nộp, hoàn thuế cá nhân. Tăng tương tác Big Data và đối chiếu thông tin hành vi tài chính – thuế.
  • Hóa đơn điện tử bắt buộc khi bán tài sản công. Các tài khoản truy cập Cổng Dịch vụ công cũ hết hiệu lực; doanh nghiệp phải dùng tài khoản định danh điện tử (VNeID) để khai thủ tục thuế.

Kết luận

Việt Nam đang áp dụng một gói các biện pháp cải cách quan trọng nhằm:

  • Tăng công bằng và minh bạch trong quản lý thuế, đặc biệt với thương mại điện tử và nguồn thu tiêu dùng.
  • Hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và thúc đẩy số hóa qua ngưỡng miễn VAT và bắt buộc thanh toán điện tử.
  • Thu hút đầu tư theo ngành nghề chiến lược, đồng thời tuân thủ các quy định quốc tế về thuế toàn cầu.

Tác động của các chính sách này sẽ rất đáng kể: doanh nghiệp đa quốc gia cần kiểm soát chặt lãi vay liên kết, kế hoạch thuế và năng lực chuyển giá; hộ kinh doanh cá nhân và các nền tảng thương mại điện tử cần cập nhật và tuân thủ nghiêm túc từ giữa năm 2025 đến đầu 2026.

Tin khác: