Trong kỷ nguyên số hiện nay, trí tuệ nhân tạo (AI) đã và đang trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Một trong những sản phẩm đáng chú ý của AI là ChatGPT, một hệ thống chatbot do OpenAI phát triển, có khả năng giao tiếp với con người, trả lời các câu hỏi, hỗ trợ giải quyết bài tập và cung cấp các thông tin cần thiết. ChatGPT không chỉ là công cụ hỗ trợ trong công việc hay giải trí mà còn đang ngày càng trở thành một phần quan trọng trong việc học của sinh viên. Ngoài những thuận lợi mà ChatGPT mang lại thì nó cũng sẽ tạo ra những tác động tiêu cưc.

1. Ảnh hưởng tích cực

1.1 Hỗ trợ giải quyết bài tập và bài tập về nhà

ChatGPT có thể giúp sinh viên giải quyết các bài tập về nhà, từ bài toán cơ bản đến các vấn đề phức tạp. Thay vì chỉ cung cấp đáp án, hệ thống AI này có khả năng giải thích chi tiết các bước trong quá trình giải quyết vấn đề, giúp sinh viên hiểu rõ cách thức giải quyết bài tập. Điều này không chỉ giúp sinh viên hoàn thành công việc nhanh chóng mà còn tạo cơ hội để họ học hỏi và củng cố kiến thức.

Giải thích chi tiết: ChatGPT có thể mô phỏng các bước giải quyết vấn đề theo từng giai đoạn, từ đó giúp sinh viên hiểu rõ hơn về các phương pháp giải quyết bài tập. Ví dụ, khi sinh viên gặp khó khăn với bài toán hình học hay phương trình đại số, ChatGPT có thể cung cấp hướng dẫn cụ thể, từ các công thức cơ bản đến các phương pháp giải quyết phức tạp.

Tăng khả năng tự học: ChatGPT không chỉ đơn thuần là cung cấp đáp án mà còn có thể tạo ra các câu hỏi và bài tập tương tự để sinh viên luyện tập thêm, từ đó phát triển khả năng tự học và tự kiểm tra kiến thức của mình.

1.2. Cải thiện khả năng nghiên cứu và tra cứu thông tin

ChatGPT không chỉ giúp sinh viên trả lời câu hỏi mà còn hỗ trợ họ trong việc nghiên cứu các chủ đề mới. Hệ thống này có thể cung cấp tóm tắt ngắn gọn về các chủ đề học thuật, dẫn dắt sinh viên đến các khái niệm quan trọng và cung cấp tài liệu tham khảo.

Tóm tắt thông tin: ChatGPT có thể giúp sinh viên tóm tắt các bài báo, sách giáo khoa, hoặc các tài liệu học thuật dài dòng thành những đoạn văn ngắn gọn, dễ hiểu. Điều này giúp sinh viên tiết kiệm thời gian trong việc đọc và phân tích tài liệu.

Kết nối các khái niệm: Khi sinh viên học một chủ đề mới, ChatGPT có thể liên kết các kiến thức trước đó với các khái niệm mới, từ đó giúp sinh viên phát triển một cái nhìn tổng thể và sâu sắc hơn về vấn đề đang nghiên cứu. Điều này không chỉ hữu ích trong việc học mà còn giúp sinh viên phát triển tư duy phản biện và khả năng phân tích các mối quan hệ giữa các lĩnh vực kiến thức.

1.3. Phát triển kỹ năng viết và giao tiếp

ChatGPT có thể là một công cụ hữu ích cho sinh viên trong việc cải thiện kỹ năng viết luận, báo cáo, hay các bài thuyết trình. Hệ thống này có thể hỗ trợ sinh viên từ việc xây dựng cấu trúc bài viết cho đến việc phát triển nội dung chi tiết, từ đó giúp họ hoàn thiện kỹ năng viết của mình.

Tạo dàn ý và cấu trúc bài viết: Sinh viên có thể yêu cầu ChatGPT tạo dàn ý cho bài luận hoặc báo cáo. Điều này giúp họ tổ chức ý tưởng một cách logic và có hệ thống, từ đó cải thiện chất lượng bài viết.

Sửa lỗi ngữ pháp và câu từ: ChatGPT có khả năng phát hiện và sửa lỗi ngữ pháp, chính tả, cũng như đề xuất các cách diễn đạt khác nhau để làm cho bài viết trở nên mạch lạc và dễ hiểu hơn. Điều này không chỉ giúp sinh viên cải thiện bài viết của mình mà còn giúp họ học hỏi thêm về cách sử dụng ngữ pháp chính xác.

• Cung cấp ý tưởng sáng tạo: Đôi khi, sinh viên gặp khó khăn trong việc bắt đầu viết bài hoặc tìm ý tưởng cho các chủ đề. ChatGPT có thể giúp họ đưa ra các ý tưởng mới mẻ và sáng tạo, từ đó khơi gợi sự hứng thú và động lực cho sinh viên trong quá trình học.

1.4. Tiết kiệm thời gian và tăng hiệu quả học tập

ChatGPT giúp sinh viên tiết kiệm thời gian khi phải tìm kiếm thông tin, giải thích các khái niệm, hoặc trả lời các câu hỏi trong quá trình học. Thay vì phải tra cứu hàng loạt tài liệu, sinh viên có thể sử dụng ChatGPT như một công cụ tìm kiếm nhanh chóng và đáng tin cậy.

Giải đáp nhanh chóng: Khi gặp khó khăn trong quá trình học, sinh viên có thể hỏi ChatGPT ngay lập tức, nhận được câu trả lời và giải thích nhanh chóng mà không cần phải mất thời gian tìm kiếm thông tin trên các nền tảng khác.

Tăng tính linh hoạt trong học tập: Sinh viên có thể sử dụng ChatGPT bất kỳ lúc nào và ở bất kỳ đâu, miễn là có kết nối internet. Điều này giúp họ học mọi lúc mọi nơi, từ đó tăng cường hiệu quả học tập.

2. Những thách thức và tác động tiêu cực của ChatGPT đối với việc học của sinh viên

2.1 Lạm dụng công cụ và thiếu tư duy độc lập

Một trong những nguy cơ lớn nhất khi sử dụng ChatGPT là sinh viên có thể lạm dụng công cụ này mà thiếu sự tư duy độc lập. Thay vì tự mình tìm hiểu và nghiên cứu, sinh viên có thể trở nên phụ thuộc vào việc hỏi ChatGPT cho mọi câu hỏi, dẫn đến việc không rèn luyện được khả năng tự học và tư duy phản biện. Việc này có thể ảnh hưởng đến khả năng phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề một cách sáng tạo và độc lập của sinh viên.

2.2 Vấn đề về đạo văn và sao chép

Một mối quan ngại khác là việc sinh viên có thể sử dụng ChatGPT để sao chép thông tin hoặc bài viết mà không qua kiểm tra kỹ lưỡng. Mặc dù ChatGPT có thể tạo ra nội dung rất dễ hiểu và có vẻ đúng đắn, nhưng không phải lúc nào nó cũng cung cấp thông tin chính xác, nhất là đối với những vấn đề phức tạp. Nếu sinh viên chỉ sao chép câu trả lời mà không kiểm chứng, điều này có thể dẫn đến việc học thiếu tính sâu sắc và không chính xác, đồng thời cũng dễ dàng vi phạm quy định về đạo văn.

2.3 Sự phụ thuộc quá mức vào công nghệ

Việc sử dụng ChatGPT có thể khiến sinh viên quá phụ thuộc vào công nghệ và thiếu sự chủ động trong việc giải quyết vấn đề. Nếu sinh viên không học cách sử dụng các phương pháp truyền thống như đọc sách, nghiên cứu tài liệu, hoặc thảo luận với bạn bè và giảng viên, họ có thể gặp khó khăn khi không có công cụ này bên cạnh. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng tự học và khả năng làm việc độc lập của sinh viên trong môi trường học tập thực tế.