1. Thực trạng sử dụng AI

Việt Nam đang chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ trong việc sử dụng AI, đặc biệt là AI tạo sinh (Generative AI). Theo báo cáo của Microsoft, 88% lao động tri thức ở Việt Nam sử dụng Generative AI tại nơi làm việc, cao hơn mức trung bình toàn cầu (75%). Ngoài ra, 93% người dùng AI tại Việt Nam bắt đầu ngày mới với AI, cho thấy AI đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của nhiều người.

Một xu hướng đáng chú ý là 70% nhân viên tại Việt Nam sử dụng các công cụ AI cá nhân của họ thay vì các công cụ do công ty cung cấp, điều này đặt ra thách thức về bảo mật và hiệu quả tích hợp.

Mặc dù AI đang được áp dụng rộng rãi, năm 2024, chỉ 22% doanh nghiệp Việt Nam thực sự sẵn sàng triển khai AI một cách hiệu quả, giảm 5% so với năm trước. Một số ngành đã và đang tích cực sử dụng AI gồm:

-Tài chính & Bảo hiểm: AI giúp phân tích dữ liệu khách hàng, phát hiện gian lận, tối ưu hóa dịch vụ tư vấn.

-Sản xuất & Bán lẻ: AI hỗ trợ tự động hóa quy trình, tối ưu chuỗi cung ứng.

-An ninh mạng & CNTT: 59% doanh nghiệp đã triển khai AI vào an ninh mạng, 58% ứng dụng trong cơ sở hạ tầng CNTT.

Một số doanh nghiệp lớn như FPT, VNPT, và Viettel đã đầu tư mạnh vào AI, phát triển nhiều sản phẩm AI hỗ trợ quản lý dữ liệu, nhận diện khuôn mặt, chatbot và hệ thống tự động hóa. Mặc dù nhiều doanh nghiệp đang đầu tư mạnh vào AI, với 48% tổ chức dành từ 10-30% ngân sách CNTT cho AI, nhưng kết quả thu được chưa đạt kỳ vọng. Các thách thức chính gồm:

-Thiếu hạ tầng phần cứng: Chỉ 38% doanh nghiệp có hệ thống GPU đủ mạnh để xử lý AI.

-Vấn đề bảo mật: 39% tổ chức có hệ thống bảo vệ dữ liệu AI, còn lại đang gặp nhiều rủi ro từ tấn công mạng.

-Thiếu nhân lực AI: 76% lãnh đạo Việt Nam ưu tiên tuyển dụng người có kỹ năng AI, và 78% chấp nhận tuyển người ít kinh nghiệm nhưng có hiểu biết về AI hơn là người giàu kinh nghiệm nhưng không biết sử dụng AI.

Để tận dụng AI hiệu quả hơn, các doanh nghiệp Việt Nam cần đầu tư vào đào tạo nhân lực AI. Hiện nay, nhiều trường đại học và doanh nghiệp đang mở các chương trình đào tạo AI nhằm cung cấp nguồn nhân lực chất lượng.Ngoài ra, các doanh nghiệp cần xây dựng hạ tầng AI vững chắc, tập trung phát triển hệ thống máy chủ mạnh, cải thiện bảo mật và tăng khả năng lưu trữ dữ liệu. Doanh nghiệp cũng nên hợp tác với chính phủ thúc đẩy chiến lược chuyển đổi số, hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng AI vào sản xuất và kinh doanh.

AI đang có sự phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam, với tỷ lệ người dùng cao và ứng dụng ngày càng đa dạng. Tuy nhiên, để tận dụng AI một cách hiệu quả, doanh nghiệp cần vượt qua các rào cản về hạ tầng, bảo mật và nhân lực. Với xu hướng đầu tư mạnh và sự hỗ trợ từ chính phủ, Việt Nam có tiềm năng trở thành một trung tâm AI của khu vực trong tương lai.

2. Thực trạng sử dụng ChatGPT

ChatGPT đang trở thành một công cụ phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực học tập, công việc và marketing. Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ sử dụng ChatGPT cao nhất Đông Nam Á. Trong đó:

- 76,31% người dùng AI tại Việt Nam sử dụng ChatGPT, bỏ xa các đối thủ khác như Character AI (19,86%) và Google Bard (dưới 2%).

- Theo một khảo sát tại Đại học Quốc gia TP.HCM, gần 90% sinh viên đã sử dụng ChatGPT để hỗ trợ học tập.

- Một nghiên cứu khác từ Đại học Kinh tế Quốc dân cho thấy 97% sinh viên biết đến ChatGPT, và 78,92% trong số đó sử dụng ChatGPT để hỗ trợ học tập.

Ngoài sinh viên, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực ứng dụng ChatGPT trong quản lý công việc, marketing và chăm sóc khách hàng.

Dữ liệu trên cho thấy ChatGPT không chỉ là một công cụ phổ biến trong học tập mà còn có tác động mạnh đến doanh nghiệp và các lĩnh vực chuyên môn khác. ChatGPT được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm:

a) Giáo dục & Học tập

ChatGPT đang thay đổi cách học tập của sinh viên và học sinh tại Việt Nam:

-Hỗ trợ làm bài tập, viết luận văn: Sinh viên sử dụng ChatGPT để tìm kiếm thông tin, viết bài, tóm tắt nội dung hoặc làm bài tập nhanh hơn.

-Luyện thi & học ngoại ngữ: ChatGPT được sử dụng để giải thích kiến thức, làm đề thi thử, luyện viết tiếng Anh, giúp tiết kiệm thời gian học tập.

-Tác động tiêu cực: Việc sử dụng ChatGPT quá nhiều khiến sinh viên lo ngại về việc “học nhanh, quên vội” – tức là tiếp thu kiến thức nhanh nhưng không đọng lại lâu.

-Rủi ro đạo văn: Nhiều giáo viên lo ngại rằng ChatGPT khiến sinh viên lười tư duy, sao chép nội dung mà không phát triển kỹ năng viết và phản biện.

b) Công việc & Doanh nghiệp

ChatGPT cũng được sử dụng rộng rãi trong môi trường làm việc:

-Tối ưu hóa quy trình làm việc: Nhân viên sử dụng ChatGPT để viết email, soạn báo cáo, lập kế hoạch marketing và nghiên cứu thị trường.

- Hỗ trợ dịch thuật & lập trình: Lập trình viên sử dụng ChatGPT để sửa lỗi code, viết thuật toán, giúp tăng tốc độ làm việc.

- Tạo nội dung marketing: Nhiều doanh nghiệp sử dụng ChatGPT để viết nội dung quảng cáo, bài đăng trên mạng xã hội và email marketing. Theo khảo sát của Microsoft, 88% nhân viên tri thức tại Việt Nam sử dụng Generative AI (trong đó có ChatGPT) tại nơi làm việc, cao hơn mức trung bình toàn cầu (75%).

c) Ứng dụng trong đời sống hàng ngày

- Trợ lý cá nhân: Nhiều người sử dụng ChatGPT để lên kế hoạch du lịch, gợi ý công thức nấu ăn, tư vấn tài chính cá nhân,...

- Hỗ trợ chăm sóc khách hàng: Một số doanh nghiệp tích hợp ChatGPT vào chatbot để trả lời câu hỏi từ khách hàng 24/7.

Mặc dù có nhiều lợi ích, ChatGPT cũng đặt ra nhiều thách thức đáng lo ngại:

-Việc lạm dụng ChatGPT khiến nhiều sinh viên mất khả năng tư duy độc lập, vì họ chỉ tìm câu trả lời thay vì tự nghiên cứu và phân tích vấn đề.

-Nguy cơ thoái hóa trí tuệ: Nếu con người liên tục dựa vào ChatGPT để giải quyết vấn đề, họ có thể mất khả năng tự xử lý và phát triển kỹ năng tư duy phản biện.

- ChatGPT không phải lúc nào cũng đưa ra câu trả lời chính xác. Đặc biệt, khi hỏi về các chủ đề chuyên môn, người dùng cần kiểm chứng lại thông tin.

Ngoài ra người dùng ở Việt Nam còn lo ngại về vấn đề bảo mật thông tin. Tương lai của ChatGPT tại Việt Nam sẽ phụ thuộc vào cách con người sử dụng nó – như một công cụ hỗ trợ hay một sự thay thế hoàn toàn cho tư duy con người.