1. Giới thiệu

Tài trợ thương mại là trụ cột thiết yếu của thương mại quốc tế, cung cấp nguồn tài chính và cơ chế giảm thiểu rủi ro cần thiết cho các giao dịch xuyên biên giới. Truyền thống, lĩnh vực này sử dụng nhiều giấy tờ và phụ thuộc lớn vào quy trình kiểm tra thủ công, xử lý tài liệu và đánh giá con người. Sự xuất hiện của AI—đặc biệt là học máy (machine learning), xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) và tự động hóa quy trình bằng robot (RPA)—đang cách mạng hóa lĩnh vực này bằng cách tự động hóa các tác vụ lặp lại và nâng cao khả năng đánh giá rủi ro.

Sự chuyển đổi này đặt ra câu hỏi quan trọng: AI sẽ khiến các vai trò truyền thống trong tài trợ thương mại trở nên lỗi thời, hay sẽ mở ra những cơ hội nghề nghiệp mới đòi hỏi kỹ năng khác biệt?

2. Ứng dụng AI trong tài trợ thương mại

AI đang được ứng dụng trong nhiều khía cạnh của tài trợ thương mại, bao gồm:

• Tự động hóa chứng từ: Các thuật toán NLP có thể đọc, trích xuất và xác minh dữ liệu từ các tài liệu như thư tín dụng, hóa đơn và vận đơn, giúp rút ngắn đáng kể thời gian xử lý.

• Quản lý rủi ro: Các hệ thống đánh giá tín dụng và phát hiện bất thường dựa trên AI nâng cao hiệu quả thẩm định và phòng chống gian lận.

• Tuân thủ và xác minh khách hàng (KYC): Học máy hỗ trợ đơn giản hóa quy trình KYC và chống rửa tiền (AML) bằng cách quét dữ liệu lớn để phát hiện các mô hình đáng ngờ.

• Dự báo và phân tích thương mại: Phân tích dự đoán giúp dự báo xu hướng thị trường và đưa ra quyết định chiến lược tốt hơn.

Những ứng dụng này không chỉ nâng cao hiệu quả vận hành mà còn giúp giảm thiểu sai sót và rủi ro pháp lý.

3. Tác động đến lộ trình nghề nghiệp

Việc tích hợp AI đang thay đổi bản chất các vai trò trong tài trợ thương mại từ thiên về thực thi sang mang tính chiến lược:

• Suy giảm vai trò lặp lại: Các công việc hành chính như nhập dữ liệu, kiểm tra chứng từ và giám sát giao dịch ngày càng bị thay thế bởi tự động hóa.

• Sự xuất hiện của vai trò lai: Những vị trí mới kết hợp giữa kiến thức tài chính và hiểu biết công nghệ đang gia tăng. Ví dụ, chuyên viên phân tích tài trợ thương mại giờ đây có thể cần biết cách đọc hiểu mô hình AI hoặc trực quan hóa dữ liệu.

• Tăng nhu cầu kỹ năng mềm: Khi máy móc đảm nhiệm các tác vụ lặp lại, con người sẽ tập trung hơn vào giải quyết vấn đề, đàm phán, tư vấn khách hàng và ra quyết định đạo đức.

Một nghiên cứu của McKinsey (2022) ước tính rằng đến năm 2030, khoảng 30% công việc trong ngành dịch vụ tài chính có thể được tự động hóa, nhưng nhấn mạnh rằng hầu hết các vai trò sẽ được tái định hình chứ không biến mất.

4. Chuyển đổi bộ kỹ năng

Để duy trì tính cạnh tranh, các chuyên gia tài trợ thương mại cần liên tục học hỏi và thích nghi. Những năng lực quan trọng bao gồm:

• Hiểu biết công nghệ số: Sự quen thuộc với hệ thống AI, phân tích dữ liệu và nền tảng kỹ thuật số ngày càng cần thiết.

• Chuyên môn ngành sâu rộng: Hiểu rõ các công cụ tài trợ thương mại, quy định và động lực thương mại toàn cầu vẫn là yếu tố then chốt.

• Kiến thức liên ngành: Kết hợp tài chính với công nghệ, an ninh mạng và khoa học dữ liệu sẽ trở nên vô cùng giá trị.

Các cơ sở giáo dục và bên liên quan trong ngành cần hợp tác để cung cấp các chương trình nâng cao kỹ năng phù hợp với nhu cầu mới của thị trường lao động.

5. Khía cạnh đạo đức và pháp lý

Việc tích hợp AI cũng đặt ra những thách thức liên quan đến minh bạch, trách nhiệm và định kiến thuật toán. Các chuyên gia tài trợ thương mại cần hiểu rõ giới hạn của AI và đảm bảo ứng dụng công nghệ một cách đạo đức, đặc biệt trong các quyết định tín dụng hoặc tuân thủ pháp luật. Đồng thời, các khung pháp lý sẽ tiếp tục được điều chỉnh để kiểm soát hoạt động dựa trên AI, yêu cầu người lao động trong ngành phải thường xuyên cập nhật kiến thức pháp lý liên quan.

6. Kết luận

AI không phải là mối đe dọa đối với nghề nghiệp trong lĩnh vực tài trợ thương mại mà là chất xúc tác cho sự chuyển mình. Trong khi một số chức năng lặp lại sẽ bị thay thế, các vai trò mới, đòi hỏi tư duy phân tích cao hơn, sẽ được tạo ra. Tương lai của ngành nằm ở sự hợp tác giữa con người và AI để tối ưu hóa hiệu suất và giá trị chiến lược.

Tài liệu tham khảo

• McKinsey & Company. (2022). The Future of Work in Financial Services.

• World Economic Forum. (2023). The Future of Jobs Report.

• International Chamber of Commerce. (2021). Digitalisation of Trade Finance: Challenges and Opportunities.

• Accenture. (2023). AI in Financial Services: Friend or Foe?